(Cadn.com.vn) - Theo báo cáo của Chương trình môi trường LHQ (UNEP), khu vực Ogoniland, nằm ở đồng bằng sông Niger của Nigeria có thể phải mất đến 30 năm mới có thể làm sạch hoàn toàn những thiệt hại gây ra bởi sự cố tràn dầu trong nhiều năm qua.

Mức độ ô nhiễm cao gấp 900 lần

Báo cáo cho biết, nỗ lực làm sạch dầu hoàn toàn là một công việc “lâu dài và với phạm vi rộng nhất thế giới”. Cộng đồng phải đối mặt với một nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe do phải sử dụng nguồn nước có chứa chất gây ung thư với nồng độ cao.

Đánh giá của UNEP đối với khu vực Ogoniland cho thấy, hoạt động khai thác và sản xuất dầu hơn 50 năm qua ở  khu vực này đã “ảnh hưởng sâu rộng hơn những gì chúng ta nhìn thấy được”. Tại ít nhất 10 khu vực, nơi người dân sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm với nồng độ hydrocacbon cao, sức khỏe của họ bị đe dọa nghiêm trọng, UNEP cho biết. Báo cáo cũng cho biết, một số khu vực tuy không có dấu hiệu cho thấy bị ảnh hưởng, nhưng thực chất, dầu đã thấm sâu vào lòng đất, gây “ô nhiễm nghiêm trọng”. Thậm chí, một khu vực trong vùng đã sử dụng nước giếng bị nhiễm benzen, một chất gây ung thư, cao hơn 900 lần so với mức cho phép của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Các nhà khoa học đã tiến hành kiểm tra 200 địa điểm tại khu vực gần đường ống dẫn dầu của Cty dầu mỏ quốc gia Nigeria trong 14 tháng qua, và phát hiện rằng, lượng dầu nổi trên mặt nước dày tới 8cm. Điều này đã được báo cáo sau một vụ dầu tràn cách đây 6 năm. Theo báo cáo của các nhà khoa học, Tập đoàn Dầu khí khổng lồ Shell đã gây ra tình trạng nguy hiểm do không áp dụng quy trình riêng của mình trong kiểm soát và bảo trì cơ sở hạ tầng tại các mỏ dầu. Báo cáo cũng cho biết, việc người dân địa phương đã phá hỏng các đường ống dẫn để ăn cắp dầu, cũng là một nguyên nhân dẫn đến sự cố tràn dầu tại khu vực.

Báo cáo cho rằng việc làm sạch khu vực này có thể mất hơn 1 tỷ USD và cần 25-30 năm để hoàn thành.

Đất đai ở khu vực Ogoniland bị ô nhiễm dầu nghiêm trọng. Ảnh: AFP

Không đổ lỗi

Bản bảo cáo này được đưa ra theo yêu cầu của chính phủ Nigeria và do Tập đoàn Shell chi trả phí.

Đây coi là nghiên cứu chi tiết nhất từ trước đến nay được thực hiện tại khu vực đồng bằng sông Niger giàu dầu mỏ. Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết, nghiên cứu đã chứng minh Tập đoàn Shell phải chịu trách nhiệm cho  nạn ô nhiễm dầu ở khu vực này. “Báo cáo đã chứng tỏ Shell đã có một tác động khủng khiếp đối với Nigeria, nhưng họ đã phớt lờ và chối bỏ trong nhiều thập kỷ qua, khi luôn miệng nói đã thực hiện tốt nhất các tiêu chuẩn quốc tế” ông Audrey Gaughran - Giám đốc các vấn đề toàn cầu của Tổ chức Ân xá Quốc tế, khẳng định. Nhưng trước đó, phát ngôn viên của UNEP Nick Nuttal nói với BBC rằng, nghiên cứu không nhằm mục đích “đổ lỗi cho bất kỳ bên nào có liên quan cụ thể đến hoạt động tại Ogoniland”.

Cộng đồng đánh bắt cá Bodo đã cáo buộc, rò rỉ dầu đã hủy hoại môi trường và sinh kế của họ. Những ngư dân này đang tìm kiếm mức bồi thường lên đến hàng trăm triệu USD từ phía Shell. Tập đoàn Shell đã nhận trách nhiệm đối với hai sự cố tràn dầu xảy ra năm 2008, 2009, và cho biết sẽ giải quyết theo luật pháp Nigeria. Phản ứng với báo cáo của UNEP, ông Mutiu Sunmonu, Giám đốc quản lý Cty Phát triển dầu khí Shell tại Nigeria (SPDC) cho biết, tất cả các sự cố tràn dầu đã gây nhiều hậu quả cho Nigeria và Cty.

Ông Sunmonu nói thêm, Cty đã thực hiện một “đóng góp hướng tới việc cải thiện sự hiểu biết của người dân về các vấn đề dầu tràn tại Ogoniland”. Giám đốc SPDC cũng kêu gọi chính quyền cũng cần có những giải pháp hạn chế các trường hợp phá hoại đường ống để ăn cắp dầu.

Thúy Ngọc